Duygu Erdoğan – Konut satışları geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran rekor bir artış kaydederek son 22 ayın doruğuna ulaştı. Türkiye genelinde ekim ayında 165 bin 138 adet konut satışı yapıldı. Bu, bugüne kadarki tüm ekim ayları içinde açık orta en yüksek satış adedi oldu. Mevduattaki gevşeme yatırımcıları ‘güvenli liman’ olarak görülen gayrimenkule yönlendiriyor. Konut fiyat artışlarının gerçek olarak enflasyonun altında kalması da alım nedeni… Öbür yandan ise yılın ikinci çeyreğinde bankaların konut kredisi faiz oranlarındaki aşağı istikametli hareket, muhtaçlığı olan kısmı alıma yönlendiriyor. Faizlerin yüzde 3’ün altını görmesi ve düşüşün devam edeceğine yönelik göstergelerin, yılın son çeyreğinde konut satışlarını canlı tutmaya devam edeceği vurgulanıyor.
Sıfır konuta yaradı
Yeni konut muhtaçlığı artarken, konut fiyatlarının yüksek seyri alım yapmak isteyen tüketiciyi daha çok ikinci el konuta yönlendiriyordu. Lakin enflasyona oranla gerçek olarak gerileyen fiyatlarla birlikte faizlerdeki düşüş, bilhassa birinci el konut satışlarını hareketlendirdi.
Merkez Bankası konut fiyat endeksine nazaran, konut fiyatları 2024 yılı Eylül ayında gerçek olarak yüzde 14.7 oranında azaldı.
Türkiye genelinde ekimde yıllık bazda birinci el konut satış sayısı yüzde 97.3 artarak 57 bin 679, ikinci el konut satış sayısı da yüzde 66.5 artarak 107 bin 459 oldu.
Yabancı payı yüzde 1.3 oldu
Yabancılara yapılan konut satışları azalmaya devam ediyor. Buna nazaran ekim ayında yapılan satış, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 16.3 oranında azalarak 2 bin 122 oldu. Ekim ayında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının hissesi yüzde 1.3 olarak gerçekleşti. Yabancılara yapılan konut satış sayısının en fazla olduğu vilayetler sırasıyla 750 ile Antalya, 724 ile İstanbul ve 148 ile Mersin oldu.
Ekim ayında ülke uyruklarına nazaran en fazla konut satışı sırasıyla 373 ile Rusya Federasyonu, 172 ile İran ve 136 ile Ukrayna vatandaşlarına yapıldı.
İnşaat maliyetinde artış hızı düştü
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) eylül ayı inşaat maliyet endeksi bilgilerini açıkladı. İnşaat maliyet endeksi, 2024 yılı Eylül ayında bir evvelki aya nazaran yüzde 0.57 arttı, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 38.93 artış gösterdi. Bir evvelki aya nazaran materyal endeksi yüzde 0.77 arttı, personellik endeksi yüzde 0.18 arttı. Ayrıyeten bir evvelki yılın birebir ayına nazaran materyal endeksi yüzde 31.56 arttı, personellik endeksi yüzde 56.68 artış gösterdi. İnşaat maliyeti endeksi ağustosta yüzde 1,18 artarken, yıllık bazda artış yüzde 41,54 olmuştu ve 3 yılın en düşük düzeyine gelmişti. Eylülde de yıllık bazda en düşük düzeyde kalmaya devam etti.
Kredili satışta yüzde 278 artış
Bankaların konut kredisi faiz imkanının bir ölçü daha elverişli olması Türkiye genelinde ipotekli satış olarak bilinen banka kredili satışları ekimde tepeye taşıdı. Ekim ayında banka kredili satışlar, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 278.2 oranında artarak 21 bin 95 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların hissesi yüzde 12.8 olarak gerçekleşti. Ocak-Ekim devrinde gerçekleşen ipotekli konut satışları ise bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 31.9 oranında azalarak 113 bin 405 oldu. Ekim ayında 5 bin 167, Ocak-Ekim devrinde ise 26 bin 869 ipotekli konut satışı, birinci el olarak gerçekleşti.
Türkiye genelinde başka konut satışları ise birebir periyotta yüzde 63.3 oranında artarak 144 bin 43 oldu. Toplam konut satışları içinde öteki satışların hissesi yüzde 87.2 olarak gerçekleşti. Ocak-Ekim periyodunda gerçekleşen öbür konut satışları ise bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 20.7 oranında artarak 998 bin 969 oldu.